Het noorderlicht, ook bekend als het aurora borealis, is een van de meest betoverende natuurlijke fenomenen die onze planeet biedt. Dit magische lichtspel creëert een onvoorspelbare dans van kleuren aan de sterrenhemel.

De wetenschap achter het spektakel

Het noorderlicht, of aurora borealis, is een natuurlijk fenomeen dat ontstaat door de interactie tussen geladen deeltjes afkomstig van de zon en de atmosfeer van onze aarde. Hieronder gaan we dieper in op de wetenschap achter dit betoverende lichtspektakel.

De zonneactiviteit en zonnewind

Het proces begint op de zon waar enorme uitbarstingen, bekend als zonnevlammen, geladen deeltjes in de ruimte kunnen slingeren. Deze deeltjes, voornamelijk elektronen en protonen, vormen de zonnewind. Enkel bij een uitbarsting in de juiste richting bereikt deze zonnewind de aarde. Wanneer dit gebeurt komt de zonnewind in contact met het magnetisch veld van onze planeet.

Het magnetisch veld van de aarde

De aarde heeft een magnetisch veld dat zich uitstrekt van de noordelijke naar de zuidelijke pool. Dit magnetische veld beschermt onze planeet tegen de zonnewind, ze vertragen en buigen deze deeltjes af naar de polaire regio’s. Zonder dit magnetisch veld zou leven op aarde niet mogelijk zijn.

De poollichtzone

Wanneer de zonnewind geladen deeltjes naar de polen transporteert, komen ze in aanraking met de bovenste lagen van de atmosfeer. Hier ontstaat het poollicht op een hoogte van ongeveer 100 tot 200km boven de aarde. Het noorderlicht is het beste zichtbaar in de noorderlichtgordel, tussen 65°NB en 70°NB.

Emissie van licht

Wanneer de geladen deeltjes in de atmosfeer botsen met zuurstof- en stikstofmoleculen, krijgen deze moleculen extra energie. Deze geven ze op hun beurt terug vrij in de vorm van fotonen, de kleinste meetbare eenheden van licht. Deze fotonen produceren de kenmerkende kleuren van het noorderlicht. Zuurstofmoleculen kunnen groene en rode kleuren produceren, terwijl stikstofmoleculen paarse, roze en roodbruine kleuren kunnen genereren.

Kleuren van het noorderlicht

De specifieke kleur van het noorderlicht wordt bepaald door het type gasmolecuul en de hoogte waarop de botsingen plaatsvinden. Groen is bijvoorbeeld het meest voorkomende noorderlicht en wordt veroorzaakt door zuurstofmoleculen op een hoogte van ongeveer 100 tot 240 kilometer. Rood wordt gegenereerd door zuurstof op grotere hoogten, terwijl paarse en blauwe kleuren meestal afkomstig zijn van stikstofmoleculen op lagere hoogten.

Noorderlicht en zonnevlekken

De intensiteit van het noorderlicht wordt beïnvloed door de activiteit van de zon, met name zonnevlekken zijn een goede maatstaf. In periodes van hoge zonneactiviteit zijn de kansen om het noorderlicht te zien aanzienlijk groter. De activiteit van de zon volgt een vrij voorspelbare cyclus van 11-jaar, met het zonnemaximum tussen jaar 5 en 7. De huidige zonnecyclus, nr. 25, bereikt zijn maximum tussen 2024 en 2026. De huidige activiteit is hoger dan de initiële voorspelling en is ook al hoger dan het maximum van cyclus nr. 24!

Tot slot is er ook nog een verhoogde kans op noorderlicht rond de equinox (21 september en 21 maart). De stand van de aarde ten opzichte van de zon is dan optimaal zodat de zonnewind makkelijker onze atmosfeer bereikt.

Onze tips voor de noorderlichtjager

1. Controleer de voorspellingen: Verschillende websites en apps bieden voorspellingen voor het noorderlicht op basis van de zonneactiviteit. Hou vooral ook rekening met de bewolking. Verder kan het noorderlicht zich op meerdere tijdstippen tonen doorheen de nacht, ook wanneer we dus zouden slapen. Op onze reizen geven we steeds aan wanneer de kans het grootst is, welke nacht we best noorderlichtwacht houden en wanneer we op beide oren kunnen slapen.
2. Blijf weg van de dorpen: Lichtvervuiling kan het noorderlicht verdoezelen, dus ga naar afgelegen gebieden voor een helderder zicht. Het is ook belangrijk om een open blikveld te hebben naar het noorden, zo zie je ook het noorderlicht als het enkel verder aan de horizon zichtbaar is. Op onze reizen bevinden we ons ver weg van de beschaving en kennen we de beste plekken, op wandelafstand.
3. Kies de juiste periode: Noorderlicht kan je waarnemen tussen ongeveer midden augustus en midden april. De hoogste kans heb je echter tijdens de maanden september, oktober, februari en maart. Tijdens deze maanden zijn er statistisch meer zonnige dagen met een heldere hemel en geniet je bovendien van de gunstige effecten van de equinox.  
4. Warm aankleden: Kleed je voldoende warm aan als je gaat kijken naar het noorderlicht, het zou zonde zijn als je niet kan genieten van het spektakel door koude handen en voeten. Een warme drank is een fijne toevoeging!

Een onvergetelijke ervaring

Het zien van het noorderlicht is meer dan alleen een visuele traktatie, het is een emotionele ervaring die een diepe indruk achterlaat. De combinatie van kleuren, bewegingen en de stilte van de bevroren wildernis creëert een magische sfeer die elke waarnemer in verwondering achterlaat.

Het noorderlicht blijft speciaal net doordat je het niet kan garanderen. Dat het soms moeite kost en meerdere pogingen, maakt de ontlading achteraf des te groter. Het vormt de kers op de taart bij een reis naar het noorden.

Dus, als je op zoek bent naar een onvergetelijk avontuur, vol leuke activiteiten en mét kans op het noorderlicht. Overweeg dan zeker een reis naar het noorden en bekijk ons reisaanbod, zowel in de winter als nazomer.