Het noorderlicht, of aurora borealis, is een natuurlijk fenomeen dat ontstaat door de interactie tussen geladen deeltjes afkomstig van de zon en de atmosfeer van onze aarde. Hieronder gaan we dieper in op de wetenschap achter dit betoverende lichtspektakel.

De zonneactiviteit en zonnewind

Het proces begint op de zon waar enorme uitbarstingen, bekend als zonnevlammen, geladen deeltjes in de ruimte kunnen slingeren. Deze deeltjes, voornamelijk elektronen en protonen, vormen de zonnewind. Enkel bij een uitbarsting in de juiste richting bereikt deze zonnewind de aarde. Wanneer dit gebeurt komt de zonnewind in contact met het magnetisch veld van onze planeet.

Het magnetisch veld van de aarde

De aarde heeft een magnetisch veld dat zich uitstrekt van de noordelijke naar de zuidelijke pool. Dit magnetische veld beschermt onze planeet tegen de zonnewind, ze vertragen en buigen deze deeltjes af naar de polaire regio’s. Zonder dit magnetisch veld zou leven op aarde niet mogelijk zijn.

De poollichtzone

Wanneer de zonnewind geladen deeltjes naar de polen transporteert, komen ze in aanraking met de bovenste lagen van de atmosfeer. Hier ontstaat het poollicht op een hoogte van ongeveer 100 tot 200km boven de aarde. Het noorderlicht is het beste zichtbaar in de noorderlichtgordel, tussen 65°NB en 70°NB.

Emissie van licht

Wanneer de geladen deeltjes in de atmosfeer botsen met zuurstof- en stikstofmoleculen, krijgen deze moleculen extra energie. Deze geven ze op hun beurt terug vrij in de vorm van fotonen, de kleinste meetbare eenheden van licht. Deze fotonen produceren de kenmerkende kleuren van het noorderlicht. Zuurstofmoleculen kunnen groene en rode kleuren produceren, terwijl stikstofmoleculen paarse, roze en roodbruine kleuren kunnen genereren.

Kleuren van het noorderlicht

De specifieke kleur van het noorderlicht wordt bepaald door het type gasmolecuul en de hoogte waarop de botsingen plaatsvinden. Groen is bijvoorbeeld het meest voorkomende noorderlicht en wordt veroorzaakt door zuurstofmoleculen op een hoogte van ongeveer 100 tot 240 kilometer. Rood wordt gegenereerd door zuurstof op grotere hoogten, terwijl paarse en blauwe kleuren meestal afkomstig zijn van stikstofmoleculen op lagere hoogten.

Noorderlicht en zonnevlekken

De intensiteit van het noorderlicht wordt beïnvloed door de activiteit van de zon, met name zonnevlekken zijn een goede maatstaf. In periodes van hoge zonneactiviteit zijn de kansen om het noorderlicht te zien aanzienlijk groter. De activiteit van de zon volgt een vrij voorspelbare cyclus van 11-jaar, met het zonnemaximum tussen jaar 5 en 7. De huidige zonnecyclus, nr. 25, bereikt zijn maximum tussen 2024 en 2026. De huidige activiteit is hoger dan de initiële voorspelling en is ook al hoger dan het maximum van cyclus nr. 24!

Tot slot is er ook nog een verhoogde kans op noorderlicht rond de equinox (21 september en 21 maart). De stand van de aarde ten opzichte van de zon is dan optimaal zodat de zonnewind makkelijker onze atmosfeer bereikt.

Onze tips voor de noorderlichtjager

1. Controleer de voorspellingen: Verschillende websites en apps bieden voorspellingen voor het noorderlicht op basis van de zonneactiviteit. Hou vooral ook rekening met de bewolking. Verder kan het noorderlicht zich op meerdere tijdstippen tonen doorheen de nacht, ook wanneer we dus zouden slapen. Op onze reizen geven we steeds aan wanneer de kans het grootst is, welke nacht we best noorderlichtwacht houden en wanneer we op beide oren kunnen slapen.
2. Blijf weg van de dorpen: Lichtvervuiling kan het noorderlicht verdoezelen, dus ga naar afgelegen gebieden voor een helderder zicht. Het is ook belangrijk om een open blikveld te hebben naar het noorden, zo zie je ook het noorderlicht als het enkel verder aan de horizon zichtbaar is. Op onze reizen bevinden we ons ver weg van de beschaving en kennen we de beste plekken, op wandelafstand.
3. Kies de juiste periode: Noorderlicht kan je waarnemen tussen ongeveer midden augustus en midden april. De hoogste kans heb je echter tijdens de maanden september, oktober, februari en maart. Tijdens deze maanden zijn er statistisch meer zonnige dagen met een heldere hemel en geniet je bovendien van de gunstige effecten van de equinox.
4. Warm aankleden: Kleed je voldoende warm aan als je gaat kijken naar het noorderlicht, het zou zonde zijn als je niet kan genieten van het spektakel door koude handen en voeten. Een warme drank is een fijne toevoeging!

Een onvergetelijke ervaring

Het zien van het noorderlicht is meer dan alleen een visuele traktatie, het is een emotionele ervaring die een diepe indruk achterlaat. De combinatie van kleuren, bewegingen en de stilte van de bevroren wildernis creëert een magische sfeer die elke waarnemer in verwondering achterlaat.

Het noorderlicht blijft speciaal net doordat je het niet kan garanderen. Dat het soms moeite kost en meerdere pogingen, maakt de ontlading achteraf des te groter. Het vormt de kers op de taart bij een reis naar het noorden.

Dus, als je op zoek bent naar een onvergetelijk avontuur, vol leuke activiteiten en mét kans op het noorderlicht. Overweeg dan zeker een reis naar het noorden en bekijk ons reisaanbod, zowel in de winter als nazomer.

Kledij

We willen in de eerste plaats vermijden dat we te veel zweten . Zodra je lichaam nat wordt, koel je ook veel sneller af. Daarom kiezen we ervoor om ons te kleden in laagjes waardoor we de warmte makkelijk zelf kunnen regelen. Een extra laag aan wanneer het koud is en terug uit wanneer je het warm hebt. De lucht tussen de laagjes zorgt bovendien voor extra isolatie.

Laag 1: Basislaag

Kies voor thermisch ondergoed met lange mouwen gemaakt uit synthetische of wollen stoffen. Een goede basislaag is vochtafvoerend en zorgt dat het zweet weggaat van je lichaam. Zo blijf je warm en comfortabel.

Laag 2: Middenlaag

Kies voor een warme middenlaag om je voldoende warm te houden, zoals een dikke trui van fleece of wol. Bij koud weer kan je ook kiezen om een extra losse broek aan te doen. Draag nooit jeans of katoen: deze houden vocht namelijk goed vast wat een risico kan vormen op onderkoeling.

Laag 3: Tussenlaag

Bij extreme kou kan je extra laagjes dragen tussen de middenlaag en de buitenlaag. Denk aan een extra dunne fleece of andere trui.

Wanneer er gepauzeerd wordt, is een donsjas handig. Een donsjas is zeer warm in verhouding tot hun gewicht en kan je compact in jouw rugzak opbergen tijdens de activiteiten. Let wel op, je wilt niet sporten met een donsjas, dan krijg je het snel te warm en een natte donsjas verliest ook zijn warmte.

Laag 4: Buitenlaag

De buitenlaag is winddicht zodat je je lichaamswarmte niet verliest. Dit geldt zowel voor je broek als jas. Het is niet erg als deze kledij niet volledig waterdicht is, want er valt geen regen. Ook de sneeuw begint niet onmiddellijk te smelten als je er even in ligt. Een softshell is dus zeker even goed als een hard shell. Verder is het belangrijk dat deze laag voldoende ademt, zo kan je eigen zweet nog steeds naar buiten.

Het is belangrijk dat de kledij los zit zodat de bloedcirculatie niet gehinderd wordt. Zo is het vaak beter om 1 paar dikke warme sokken te dragen dan 2 paar over elkaar aan te doen, die vaak al teveel spannen. Zo kan je soms veel kleren aandoen en toch koud hebben.

Extra aandacht voor je handen, gezicht en voeten

Handen

Kies voor 1 paar liner handschoen en 1 paar wanten, deze zijn steeds warmer dan gewone handschoenen doordat je vingers elkaar ‘verwarmen’. Heb je spelende kinderen of zweten je handen snel als je wat actiever bent? Dan kan je een extra paar liner handschoenen voorzien om deze te wisselen wanneer ze vochtig/nat geworden zijn.

Gezicht

Bescherm je gezicht met een warme muts en sjaal of buff. Het is belangrijk dat je je oren en je wangen kan bedekken. Een balaclava of bivakmuts is nuttig wanneer het zeer koud is.

Voeten

Je voeten zitten afgeschermd in jouw schoenen en daardoor is het moeilijker om deze doorheen de dag op te warmen. Zorg daarom voor een goed paar winterlaarzen, zoals die van het merk Sorel. Deze zijn waterdicht, warm en hebben een voering die je kan verwijderen uit de schoen. Zo heb je elke ochtend droge voeten. Als je 2 paar sokken draagt, kies je best voor een grotere schoenmaat dan normaal.

Kies voor synthetische skisokken of warme wollen sokken. Je kan kiezen voor een dunne liner sok, bv. van merinowol en dan een dikke warme sok. Wij hebben ook klassieke warme ‘omasokken’ van wol in bruikleen.

Ben je zeer gevoelig aan de koude of heb je last van een afwijkende bloedcirculatie zoals het fenomeen van Raynaud dan raden we aan dat je enkele chemische hand/voetenwarmers meeneemt. Deze geven over een lange periode (6-8u) warmte af en helpen je makkelijk doorheen de dag. Elektrische handschoenen of sokken raden we af, vaak is de batterij te snel leeg door de koude.

Verzorgingsproducten

Gebruik deze bij voorkeur zoveel mogelijk in de avond zodat je huid in de ochtend alles heeft opgenomen. Let op wanneer je in de ochtend moisturizers of dagcrème gebruikt. Zorg dat ze geen water bevatten, dit bevriest snel en kan leiden tot vrieswonden. De natuurlijke bescherming van je huid werkt het beste in deze koude. In de maanden februari/maart, wanneer de zon terug is, is het ook nodig om jezelf te beschermen met zonnecrème.